Charles Cohen, 73 tuổi, một trong những nhân vật kỳ cựu và nổi bật của giới địa ốc Mỹ, đang đối mặt với cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong sự nghiệp kéo dài hơn bốn thập kỷ. Từ một doanh nhân sở hữu hàng loạt tòa tháp văn phòng đắt giá và nhà đầu tư điện ảnh được kính trọng, giờ đây Cohen đang phải chịu cảnh bị siết nợ 187 triệu USD (4,9 nghìn tỷ đồng), phong tỏa tài khoản cá nhân và bị cáo buộc cố tình chuyển tài sản cho người thân nhằm né tránh nghĩa vụ trả nợ.
Từ đế chế tỷ đô đến con nợ nghìn tỷ
Charles Cohen là người thừa kế một gia đình Do Thái khởi nghiệp từ kinh doanh xe hơi và gây dựng nên đế chế bất động sản ở New York. Dưới sự lãnh đạo của ông từ năm 1983, Cohen Realty Enterprises đã mở rộng quy mô gấp ba lần, đạt 12 triệu ft2 diện tích bất động sản thương mại, chủ yếu là văn phòng cao cấp. Bên cạnh bất động sản, Cohen còn là một nhà đầu tư lớn trong ngành điện ảnh, sở hữu các rạp chiếu phim và công ty sản xuất phim từng đoạt giải Oscar.
Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 đã làm đảo lộn mọi dự báo. Khi nhu cầu văn phòng giảm mạnh và rạp chiếu phim phải đóng cửa, dòng tiền của ông nhanh chóng cạn kiệt.
Năm 2022, Cohen vay 535 triệu USD từ Fortress Investment Group, một quỹ đầu tư lớn có phần sở hữu của quỹ tài sản nhà nước Abu Dhabi. Để tái cơ cấu nợ, ông chấp nhận dùng nhiều tài sản làm tài sản thế chấp, từ khách sạn Le Méridien ở Florida đến tòa nhà văn phòng tại Manhattan. Quan trọng hơn, ông còn bảo lãnh cá nhân 187,2 triệu USD, đồng nghĩa với việc nếu doanh nghiệp ông phá sản, Fortress có quyền truy đòi trực tiếp vào tài sản cá nhân.
Đến tháng 3/2024, Cohen không còn đủ khả năng trả lãi. Dù ông nói hai bên đã có thỏa thuận miệng để gia hạn, phía Fortress phủ nhận và tòa án bang New York đứng về phía họ. Kể từ đó, quỹ đầu tư bắt đầu hành động quyết liệt để siết nợ.
Cuộc truy lùng tài sản và cáo buộc tẩu tán
Fortress đã tiến hành các biện pháp siết nợ ở nhiều nơi:
Tại Pháp: Lực lượng thi hành án đã tiến vào Château de Chausse, dinh thự và vườn nho của Cohen ở vùng Provence và thu giữ hàng loạt tác phẩm nghệ thuật, đồ nội thất và bộ sưu tập rượu quý.
Tại Ý: Một siêu du thuyền dài 220 ft trị giá 49,6 triệu USD bị cấm rời cảng vì đang nằm trong danh sách tài sản Fortress muốn tịch thu. Họ còn nhắm đến 25 xe hơi sang trọng, trong đó có 2 chiếc Ferrari.
Ngay cả căn biệt thự 20 triệu USD tại Greenwich, Connecticut, hiện đứng tên vợ ông, cũng bị đưa vào diện xét xử.
Thậm chí, Fortress còn hạn chế quyền truy cập vào các tài khoản môi giới cá nhân của Cohen, cũng như tài khoản của mẹ và chị gái ông, gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng đến cuộc sống của gia đình ông.
Không chỉ đối mặt với nguy cơ bị ngân hàng siết nợ hàng trăm triệu USD, Cohen còn bị cáo buộc cố ý chuyển nhượng tài sản cho người thân nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ. Tờ Wall Street Journal cho hay Fortress đã cáo buộc Cohen cố tình chuyển nhượng hàng loạt tài sản cá nhân như du thuyền, ngôi nhà ở Greenwich và Château de Chausse sang tên vợ, mẹ và chị gái ông, coi đây là hành vi cản trở thi hành án.
Phản bác và tương lai bất định
Ngược lại, Cohen khẳng định mọi giao dịch là hợp pháp, nhằm phục vụ mục đích kế hoạch thuế và di sản. Một tòa án tại Pháp đã đứng về phía ông trong vụ Château de Chausse, tuy nhiên các vụ kiện tại Mỹ vẫn đang tiếp diễn. Luật sư của Cohen gọi hành động của Fortress là quấy rối và đẩy gia đình ông vào tình trạng bất ổn tinh thần. Trong khi đó, Fortress khẳng định họ có trách nhiệm với các nhà đầu tư và buộc phải thu hồi tài sản đúng luật.
Trường hợp của Charles Cohen không phải là cá biệt, cho thấy rủi ro của các khoản vay có bảo lãnh cá nhân (personal-recourse debt) trong ngành bất động sản khi thị trường không hồi phục như kỳ vọng. Chuyên gia Mark Edelstein tại Morrison Foerster nhận định: "Nhiều nhà phát triển quá lạc quan, cho rằng chỉ cần giữ tài sản đủ lâu, giá trị sẽ vượt nợ, nhưng thị trường thì không chờ ai."
Hiện tại, Cohen đang tìm cách bán dần các tài sản để trả nợ và giữ lại phần danh dự còn sót lại. "Tôi vẫn luôn biết cách cầm cự," ông nói trong một phiên lấy lời khai. "Chúng tôi từng vượt qua nhiều sóng gió và lần này cũng sẽ vậy."
