Nhiều gia đình tại Thung lũng Silicon hiện đang theo đuổi việc sinh con có chỉ số IQ cao. Ảnh: WSJ
Nhiều "ông trùm" công nghệ ở Thung lũng Silicon đang sẵn sàng chi tới 50.000 USD để mua dịch vụ xét nghiệm gene đặc biệt. Họ muốn chọn phôi thai có chỉ số IQ cao trước khi sinh con.
Tuy nhiên, việc "cuồng" chỉ số IQ này đang gây ra nhiều tranh cãi. Các chuyên gia đạo đức sinh học đã lên tiếng cảnh báo về những rủi ro của các dịch vụ xét nghiệm di truyền mới.
Thị trường "đặt hàng" con cái thông minh
Bà Jennifer Donnelly, một chuyên gia mai mối, chia sẻ với báo Wall Street Journal rằng ngày càng nhiều CEO công nghệ tìm kiếm vợ/chồng thông minh để sinh con có IQ cao.
"Tôi đang có vài ba CEO công nghệ, tất cả đều muốn tìm bạn đời tốt nghiệp các trường Ivy League", bà Donnelly nói. Ivy League là nhóm 8 trường đại học tư thục danh giá nhất nước Mỹ.
Các startup như Nucleus Genomics và Herasight đã bắt đầu cung cấp công khai dịch vụ dự đoán IQ qua xét nghiệm gene. Mục đích là giúp các cặp vợ chồng chọn phôi phù hợp khi làm thụ tinh ống nghiệm. Ở khu vực vịnh San Francisco, dịch vụ này rất "hot" với giá từ 6.000 USD tại Nucleus và có thể lên tới 50.000 USD tại Herasight.
Ông Stephen Hsu, đồng sáng lập công ty Genomic Prediction chuyên xét nghiệm gene cho phôi, giải thích: "Hiện đã hình thành cả một hệ sinh thái gồm những người siêu giàu hoặc các tín đồ duy lý ở Berkeley. Họ bị ám ảnh với việc có con thông minh và thực sự muốn biết chỉ số IQ để làm tiêu chí chọn phôi".
Hiện tại, người có tiền có thể "đặt hàng" đứa con hoàn hảo nhờ công nghệ sàng lọc phôi đa gene (PES). Dịch vụ này cho phép kiểm tra phôi thai để phát hiện các bệnh phức tạp như tiểu đường, ung thư hay rối loạn tâm thần. Thậm chí, công nghệ còn dự đoán được chiều cao và chỉ số IQ của đứa trẻ.
Tuy nhiên, công nghệ này đang gây tranh cãi gay gắt. Ông Hank Greely, giám đốc Trung tâm luật và sinh học tại Đại học Stanford, băn khoăn: "Liệu có công bằng không? Đây là điều khiến nhiều người lo ngại".
Ông Greely lo sợ một kịch bản như phim khoa học viễn tưởng: "Người giàu tạo ra một tầng lớp ưu việt về di truyền, rồi lên thống trị, còn lại chỉ là những người vô sản".
Nhà di truyền học Sasha Gusev từ Harvard cũng chỉ trích: "Tôi nghĩ họ có cảm giác mình thông minh, thành đạt vì có gene tốt. Giờ họ nghĩ có thể làm điều tương tự cho con mình".
Tháng 6 vừa qua, tờ The San Francisco Standard kể về cuộc gặp gỡ một "siêu em bé" tại tiệc cocktail ở biệt thự Presidio. Cặp vợ chồng chủ nhà đã chi ít nhất 2.500 USD cho mỗi phôi để sử dụng dịch vụ của công ty Orchid, nhằm kiểm tra các bệnh như lưỡng cực và Alzheimer.
Orchid gửi báo cáo trực tuyến cho cha mẹ, ước tính nguy cơ di truyền của từng phôi. Sau đó, họ phải tự quyết định: Rủi ro nào có thể chấp nhận? Phôi nào sẽ được chuyển vào tử cung?
Dù giới khoa học còn nhiều nghi ngờ, trong 5 năm qua, những "ông lớn" công nghệ như Anne Wojcicki, Sam Altman, Vitalik Buterin đã đổ hàng triệu USD vào các startup xét nghiệm gene như Orchid, Nucleus và Genomic Prediction.
Họ tin vào một "tương lai điên rồ": chỉ với vài nghìn USD, các công ty công nghệ sinh học có thể phân tích ADN và đưa ra xác suất về mọi thứ. Từ khả năng nghiện ngập đến nguy cơ béo phì, thậm chí dự đoán IQ của thai nhi.
Tháng trước, tỉ phú Elon Musk còn bình luận "Hay đấy!" về một bài viết của Herasight. Ông được cho là đã dùng dịch vụ của Orchid cho ít nhất một đứa con.
Quan điểm khác biệt
Không phải mọi bậc cha mẹ ở Mỹ đều muốn "thiết kế" con cái theo chuẩn Thung lũng Silicon.
"Ở Thung lũng Silicon, họ mê IQ. Nhưng nếu bạn nói chuyện với những gia đình bình thường ở Mỹ, không phải bậc cha mẹ nào cũng muốn con mình trở thành học giả ở ĐH Harvard. Họ sẽ nói "Không, tôi muốn con mình giống vận động viên bóng rổ LeBron James hơn"" - ông Kian Sadeghi, nhà sáng lập Nucleus Genomics, chia sẻ.
Điều này cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong quan niệm về thành công và hạnh phúc giữa giới công nghệ và người dân bình thường.
