Nghi vấn việc đổi tên trường tại ĐH Oxford sẽ không được thực hiện vì chưa nhận được 50 triệu bảng Anh từ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo

Ngọc Bích

Kế hoạch đổi tên một trường thuộc Đại học Oxford để vinh danh nhà tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo đổi lấy khoản tài trợ 155 triệu bảng Anh chưa thấy có biến chuyển theo kế hoạch ban đầu, theo The Telegraph, Anh.

doi-ten-truong-linacre-3-1665458652.jpg
Bà Nguyễn Thị Phương Thảo hiện là Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Tập đoàn Sovico, và là nhà sáng lập hãng hàng không Vietjet Air.

Theo The Telegraph cho biết, Linacre Cpllege hiện chưa thể bắt đầu quá trình xin hội đồng cấp trên cho đổi tên trường vì vẫn chưa thấy động tĩnh gì từ bà Thảo về khoản tiền đầu tiên là 50 triệu bảng như đã thỏa thuận (mà đáng đã phải được chuyển vào ngày 30/6 trước đó).

Một số tin đồn cho rằng dư luận tiêu cực và sự nghi ngờ về việc liệu trường có thật sự sẽ có thể được đổi tên hay không đã khiến cho bà Thảo lùi bước trước quyết định quan trọng này, theo Camilla Turner của tờ The Telegraph cho biết.

"Hiệu trưởng, giám đốc phụ trách và phát triển của trường đã đến Việt Nam vào cuối tháng Chín để cố gắng đảm bảo việc thực hiện thỏa thuận."

"Chúng tôi đã làm việc với cố vấn tài chính của Sovico để thỏa thuận và phát triển, đáp ứng các thủ tục, yêu cầu chuyển tiền minh bạch và tìm kiếm giải pháp đã gây ra một số chậm trễ"

"Nếu bà không thấy trường được đổi tên, thì bà có thể rút lui", một nguồn tin khác của báo cho biết.

Dư luận tiêu cực

doi-ten-truong-linacre-anh-minh-hoa-1665459337.png
Người dân nước Anh cho rằng việc đổi tiên này giống như là một cuộc đấu giá cho người trả giá cao nhất - Ảnh minh họa

Phải chăng dư luận tiêu cực để đánh một đòn tâm lý vào quyết định quan trọng của chủ tịch Savico?

Trước khu được đổi tên trường - Linacre College phải được sự chấp thuận của Hội đồng Cơ mật (Privy Council) thông qua.

Tại Anh, người dân cũng phát động một chiến dịch phản đối việc đổi tiên, họ cho rằng việc đổi tên này giống như là một cuộc đấu giá cho người trả giá cao nhất.

Một thành viên của Hội đồng Cơ mật, ông Julian Lewis không đồng ý và thúc giục hội đồng ngăn chặn việc đổi tên trường. Ông nói: "Nếu chúng ta muốn làm sạch tiền bẩn và các khoản quyên góp mờ ám ở đất nước này thì chính đây sẽ là một cơ hội tốt để bắt đầu làm việc đó".

Ông Lewis, chủ tịch Ủy ban Tình báo và An ninh Hạ viện, nhưng phát biểu với cương vị cá nhân, giải thích cho báo Anh The Telegraph trong bài ngày 8/10: "Mặc dù trường có thể nhận tiền cho dù Chính phủ muốn hay không, nhưng trường không thể đổi tên nếu không được Hội đồng Cơ mật cho phép. Do đó, chỉ có Hội đồng Cơ mật mới có quyền can thiệp một cách hiệu quả."

Chính phủ Anh ngày 12/06/2022 cũng đã đề xuất sửa đổi cho Dự luật Tự do ngôn luận, nhằm đối chọi với các chế độ độc tài được bảo vệ, hạn chế sự ảnh hưởng của nước ngoài đối với các trường.

Một phát ngôn viên của DFE cho biết: "Chúng tôi sẽ không chấp nhận các hoạt động hợp tác làm tổn hại đến a ninh quốc gia của chúng tôi và Chính phủ Vương quốc Anh tiếp tục hỗ trợ lĩnh vực này xác định và giảm thiểu rủi ro bị can thiệp" - theo The Telegraph

Thỏa thuận về việc đổi tên

doi-ten-truong-linacre-2-1665458646.jpeg
Giáo Sư Nick Brown, đại diện Linacre College và bà Nguyễn Thị Phương Thảo trao biên bản ghi nhớ nhân sự kiện Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Scotland tháng 11/2021. Ảnh: Vietnamnews

Vào ngày 02/02/2022, Linacre College, bà Phương Thảo và Sovico Group đã ký một thỏa thuận về việc tặng 155 triệu bảng cho Linacre College.

Theo BBC News Tiếng Việt, 50 triệu bảng anh sẽ được chuyển trước ngày 30/6, tiếp đó vào ngày 31/12/2023 50 triệu nữa sẽ được giải ngân và khoản tiền còn lại sẽ được quyết toán trước 31/08/2026.

Trong thỏa thuận, cả 3 bên đã đồng ý với điều khoản: "Tùy thuộc vào việc Trường nhận được sự đồng ý trước của Hội đồng Cơ mật và sau khi nhận được khoản thanh toán đầy đủ đầu tiên của Khoản đóng góp theo chứng thư này, Trường sẽ có nỗ lực hợp lý để đổi tên trường thành "Thao College", có hiệu lực từ ngày 1/9/2023."

Theo BBC, khoản tiền 155 triệu bảng sẽ được chi cho những khoản sau:

  • 40 triệu bảng Anh sẽ được giữ trong một quỹ tín thác, để dùng cho Linacre College
  • 5 triệu bảng Anh sẽ được giữ trong một quỹ tín thác, để thiết lập và duy trì Học bổng tại trường cùng với 2,5 triệu bảng đóng góp từ Quỹ tài trợ sau đại học của Đại học Oxford
  • 100 triệu bảng Anh sẽ được sử dụng để có được đất phù hợp, và chuyển đổi hoặc xây dựng các tòa nhà
  • 10 triệu bảng Anh sẽ được sử dụng để thành lập và cung cấp chi phí vận hành ban đầu cho một cơ sở, tạm thời được đặt tên là 'Trung tâm Lãnh đạo Oxford' với sự cộng tác của Trường Chính phủ Blavatnik của Đại học Oxford.

Và thỏa thuận cũng quy định một bên có thể đơn phương chấm dứt nếu một bên cảm thấy cần phải chấm dứt trong "những hoàn cảnh đặc biệt".

Trước đó, cũng có trường đã được đổi tên thành công...

Tại Anh, trường Manchester College, cũng thuộc Đại học Oxford, đã đổi thành Harris Manchester College năm 1996 sau tài trợ của doanh nhân Baron Harris.

Trường New Hall của Đại học Cambridge đổi tên thành Murray Edwards College năm 2008 để vinh danh nhà tài trợ Ros và Steve Edwards. và nữ hiệu trưởng đầu tiên của Cambridge, Dame Rosemary Murray.

Linacre College là trường nào?

doi-ten-truong-linacre-1-1665458671.png
Trường đào tạo sau đại học Linacre (thuộc Đại học Oxford) được thành lập vào năm 1962 và được đặt theo tên của học giả thế kỷ 16 - Thomas Linacre. Ảnh: ảnh chụp từ Youtube/Graduate Study at Oxford

Trường đào tạo sau đại học Linacre (thuộc Đại học Oxford) được thành lập vào năm 1962 và được đặt theo tên của học giả thế kỷ 16 - Thomas Linacre.

Đại học Oxford thực chất là một liên minh các viện nghiên cứu (institutes) và 39 cao đẳng, còn gọi là học viện.

Các trường cao đẳng tồn tại độc lập, có quyền tự chủ tài chính, trong hệ thống mang tính liên minh bình đẳng (federal structure) của mô hình 'collegiate university'.

Trong hàng trăm đại học Anh, truyền thống 'collegiate university' (đại học lớn gồm các học viện chuyên ngành), hiện chỉ còn được duy trì ở Oxford, Cambridge, Durham...và phần nào còn được áp dụng Đại học London (Confederation) và một số nơi khác ở Anh.

Oxford University là một trong những đại học nghiên cứu liên hợp lâu đời nhất, cổ nhất ở Anh, chỉ sau Sorbonne ở Pháp.