Pavel Durov - nhà sáng lập Telegram đang gây sốc toàn cầu khi công khai có hơn 100 người con, đồng thời lập di chúc để lại tài sản khổng lồ và chi trả chi phí IVF cho những ai muốn sử dụng tinh trùng ông hiến. Không chỉ là chuyện đời tư, hành động này mở ra lằn ranh đạo đức, pháp lý và xã hội về huyết thống, gia đình và quyền thừa kế.
Kẻ nổi loạn và cách định nghĩa “gia đình”
Khác với Elon Musk chỉ lên tiếng về dân số qua mạng xã hội, Durov thực sự phân tán mã gen của mình trên diện rộng. Trong số 106 đứa trẻ của ông, chỉ 6 là con đẻ tự nhiên, còn lại sinh từ tinh trùng hiến tặng trong 15 năm.
Điều gây tranh cãi là cách Durov định nghĩa “gia đình” và “di sản”: tất cả các con, dù đẻ tự nhiên hay từ hiến tặng đều được hưởng quyền lợi công bằng trong khối tài sản trị giá 14-17 tỷ USD. Tuy nhiên, khoản thừa kế sẽ khóa trong 30 năm, buộc thế hệ thừa kế phải tự lập, trước khi tiếp cận tài sản khổng lồ. Đây là một “thí nghiệm xã hội” nhằm tránh việc những đứa trẻ ngậm thìa vàng sớm mất động lực sáng tạo và tự lập.
“Lan truyền giống nòi” - Thuyết ưu sinh hay giải pháp sinh học?
Quyết định chi trả chi phí IVF cho người muốn sử dụng tinh trùng của Durov biến ông từ người hiến tặng ẩn danh thành tác nhân chủ động lan truyền di truyền.
Ủng hộ: giải quyết tình trạng suy giảm tỷ lệ sinh và thiếu tinh trùng hiến tặng.
Hoài nghi: có nguy cơ thí nghiệm xã hội quy mô lớn, nơi giá trị con người được cân đo bằng tài sản và gen.
Các nhà đạo đức học lo ngại đây là “thuyết ưu sinh mới”, nơi quyền lực tài chính và gen di truyền tạo ra sự phân tầng con người.
Vấn đề pháp lý và rủi ro xã hội
Di chúc công khai và việc hỗ trợ IVF đặt ra nhiều khoảng trống pháp lý:
Nhiều nước giới hạn số lượng con từ một người hiến tinh trùng để giảm rủi ro xã hội.
Khi hiến tặng xuyên biên giới, kiểm soát danh tính và quyền thừa kế gần như bất khả thi.
Nguy cơ tranh chấp giữa con “chính thức” và con từ hiến tặng khi tiếp cận tài sản khổng lồ.
Một chiến lược bảo vệ quyền lực và tầm ảnh hưởng
Bên cạnh yếu tố xã hội, hành động của Durov còn là chiến thuật cá nhân: xây dựng mạng lưới di sản rộng lớn, chuẩn bị cho những rủi ro pháp lý và bảo đảm tầm ảnh hưởng của mình không bị xóa khi gặp sóng gió pháp lý hoặc mất quyền kiểm soát Telegram.
Câu chuyện của Pavel Durov vượt xa đời tư tỷ phú. Nó phản ánh sự dịch chuyển trong cách con người hiện đại nhìn nhận sinh sản, gia đình và di sản. Khi tiền bạc, công nghệ y học và quyền cá nhân giao thoa, những chuẩn mực cũ buộc phải đặt lại câu hỏi.
Durov đã biến cuộc đời mình thành một phép thử xã hội, nơi làm cha không chỉ là huyết thống truyền thống mà còn là lựa chọn có chủ đích, được hỗ trợ bởi quyền lực tài chính và niềm tin cá nhân.
