Giới siêu giàu, đặc biệt là các ông trùm công nghệ tại Thung lũng Silicon, đang rót 5 tỷ USD vào hàng loạt công ty khởi nghiệp với tham vọng tìm ra bí quyết "trẻ hóa" và kéo dài tuổi thọ con người.
Nhiều nghiên cứu khoa học đã cố tính toán tuổi thọ tối đa mà con người có thể đạt được nếu không gặp bệnh tật hay tai nạn. Một công trình được đăng trên tạp chí Nature Communications năm 2021 bởi các chuyên gia từ Gero (công ty công nghệ sinh học Singapore) cho rằng "giới hạn cứng" tuổi thọ con người là khoảng 120-150 năm.
Theo phân tích của Wall Street Journal dựa trên dữ liệu từ PitchBook, hơn 20 năm qua, cuộc đua tìm kiếm "bí quyết bất lão" bằng khoa học đã chính thức khởi động. Điều này đã biến một lĩnh vực từng bị coi là "lạc hậu" thành xu hướng đầu tư "hot".
Những cái tên đình đám như Peter Thiel (đồng sáng lập PayPal), Sam Altman (CEO OpenAI), Marc Andreessen (nhà đầu tư mạo hiểm) không chỉ định hình tương lai công nghệ mà còn đang "chơi lớn" với tương lai nơi con người có thể làm chậm quá trình già đi. Riêng Thiel đã đổ hơn 700 triệu USD vào gần 10 công ty công nghệ sinh học thông qua cả công ty đầu tư và quỹ phi lợi nhuận.
Vậy số tiền "khủng" này đang đi đâu và hoạt động ra sao?
Ba hướng đầu tư chính
"Cơn sốt" đầu tư tập trung vào ba mảng chính. Thứ nhất là nỗ lực đảo ngược hoặc thay đổi bản chất quá trình lão hóa ở cấp độ tế bào. Thứ hai là phát triển liệu pháp điều trị bệnh liên quan đến tuổi tác. Cuối cùng là đưa ra thị trường các sản phẩm, dịch vụ hứa hẹn cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
Tại Thung lũng Silicon, ý tưởng "nóng" nhất là "tái lập trình" tế bào. Khái niệm này được truyền cảm hứng từ công trình đoạt Nobel năm 2012 của Shinya Yamanaka, đã thành công trên chuột. Công ty Altos Labs với số vốn lên tới 3 tỷ USD đang dẫn đầu việc phát triển công nghệ trẻ hóa tế bào này. Tương tự, Insilico Medicine dùng AI phát triển thuốc chữa bệnh tuổi già đã huy động hơn 500 triệu USD.
Dù nhiều công ty có thể "đắng lòng", giới đầu tư vẫn theo dõi sát từng bước tiến khoa học để quyết định đặt cược vào đâu và áp dụng phương pháp gì cho chính mình. Quy mô vòng gọi vốn trung bình cho các công ty trong lĩnh vực này đã tăng hơn 20% trong thập kỷ qua, đạt gần 43 triệu USD năm nay.
Động lực cá nhân sâu sắc
Với nhiều tỷ phú, cuộc chiến chống lão hóa mang tính chất riêng tư. Sau khi cha mất vì ung thư, tỷ phú Naveen Jain lập Viome Life Sciences với mục tiêu "biến lão hóa thành lựa chọn", tự bỏ túi 30 triệu USD. Stéphane Bancel, CEO Moderna, sau khi thử nghiệm chế độ ăn mô phỏng nhịn ăn, đã dẫn đầu vòng gọi vốn 47 triệu USD cho công ty phát triển chế độ ăn đó. "Tôi muốn tạo ra tác động lớn nhất", Bancel chia sẻ.
Vinod Khosla, một trong những nhà đầu tư "máu lửa" nhất, tin khoa học có thể giúp người 70 tuổi cảm thấy như 40 tuổi. Mỗi khoản đầu tư của ông đều nhắm vào khía cạnh khác nhau của quá trình lão hóa, từ tái lập trình tế bào đến các liệu pháp điều trị cụ thể.
Sam Altman (trái) và Peter Thiel.
Liệu có thật viễn cảnh con người sẽ "trẻ mãi không già"?
Câu trả lời là chưa ai dám chắc. Thị trường công nghiệp kéo dài tuổi thọ dự kiến sẽ "bùng nổ" với giá trị hơn 44 tỷ USD vào năm 2030, nhưng vẫn là cuộc đánh bạc lớn.
Cho đến nay, các phương pháp giúp tế bào "quay ngược thời gian" tuy thành công trên chuột bọ nhưng vẫn chưa thể áp dụng an toàn trên người. Lý do là lo sợ nguy cơ ung thư và những tác dụng phụ khó lường.
Bà Kristen Fortney, CEO của công ty BioAge từng phải tạm ngưng thử nghiệm thuốc vì lý do an toàn, vẫn tỏ ra tự tin: "Rất nhiều người đã sống qua 100 tuổi và vẫn khỏe mạnh. Tại sao điều đó không thể xảy ra với tất cả chúng ta?".
Tuy nhiên, giới khoa học vẫn rất cẩn trọng. Từ khóa "trường thọ" đã trở thành "chiêu bài" marketing đắt giá cho đủ thứ mặt hàng, từ kem dưỡng da đến thực phẩm chức năng.
Các chuyên gia cảnh báo người dân không nên kỳ vọng quá mức. Họ nhấn mạnh rằng "già mà vẫn khỏe" thực chất đến từ lối sống lành mạnh, các mối quan hệ xã hội tốt đẹp và sức khỏe tinh thần ổn định, chứ không phải từ những can thiệp sinh học "siêu tưởng".
Sự thật là không ai biết chắc con người có thể sống đến bao nhiêu tuổi. Tiến sĩ William Mair, Giám đốc Sáng kiến Lão hóa của Trường Y tế Công cộng Harvard, đã trả lời một cách dí dỏm khi được hỏi liệu con người có thể sống tới 300 tuổi: "Tôi không biết, ít nhất là chưa phải lúc này. Nhưng câu trả lời như vậy thì chẳng giúp tôi có nhiều view trên TikTok, phải không?".
