Ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ đang phải đối mặt với một cơn bão suy thoái khắc nghiệt.

Ngành đồng hồ Thụy Sĩ bước vào giai đoạn suy thoái. Ảnh minh họa: Salvatore Di Nolfi/EPA.

Tại Atokalpa, một công ty chuyên sản xuất linh kiện đồng hồ cao cấp tọa lạc tại thị trấn Alle thuộc bang Jura, Thụy Sĩ, mọi hoạt động đều tập trung vào việc chế tác những chi tiết nhỏ bé nhưng vô cùng tinh vi của đồng hồ. Với khoảng 160 công nhân lành nghề, nơi đây sản xuất các bộ phận như ngựa, bánh xe cân bằng, bộ thoát và những bánh răng tí hon, góp phần tạo nên những cỗ máy thời gian đẳng cấp thế giới.

Tuy nhiên, sau một giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ đang phải đối mặt với những dấu hiệu chững lại đáng lo ngại. Sébastien Jeanneret, Tổng giám đốc của Atokalpa, chia sẻ: "Trong hai năm sau đại dịch, doanh số của chúng tôi đã tăng đáng kể, lên đến 40%. Thế nhưng, năm ngoái, doanh thu lại giảm tới 1/4." Theo Swiss Info, nguyên nhân chính của sự sụt giảm này đến từ việc nhu cầu tiêu thụ đồng hồ tại thị trường Trung Quốc suy yếu.

Cơn sốt mở rộng và những hệ lụy

Ngay từ năm 2022-2023, Atokalpa đã đưa ra cảnh báo tới các đối tác về việc thị trường đang bị thổi phồng quá mức. Việc mở rộng sản xuất ồ ạt có thể dẫn đến những hậu quả khó lường. Tuy nhiên, nhiều thương hiệu đồng hồ đã bỏ ngoài tai những lời khuyên này.

Để đáp ứng nhu cầu tăng cao trong giai đoạn thị trường sôi động, Atokalpa đã không ngần ngại tuyển thêm nhân công và đầu tư mạnh vào các thiết bị máy móc hiện đại. Nhưng khi nhu cầu đột ngột sụt giảm, công ty buộc phải cắt giảm gần như toàn bộ nhân viên hợp đồng ngắn hạn.

Jeanneret thẳng thắn thừa nhận: "Hiện tại, công ty không thể vận hành hết công suất. Nếu tình hình này tiếp diễn, chúng tôi buộc phải áp dụng chế độ làm việc ngắn hạn, thậm chí phải cân nhắc đến việc sa thải cả nhân viên chính thức." Đây là một thực tế đáng buồn, phản ánh sự bấp bênh của ngành công nghiệp đồng hồ xa xỉ trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động.

Việc mở rộng sản xuất quá mức trong thời kỳ tăng trưởng đã khiến nhiều công ty như Atokalpa rơi vào thế khó khi nhu cầu sụt giảm. Ảnh minh họa: Keystone-SDA.

Không chỉ dừng lại ở Atokalpa, tình trạng khủng hoảng đã lan rộng khắp bang Jura, nơi hơn 10% việc làm có mối liên hệ mật thiết với ngành công nghiệp đồng hồ. Claude-Henri Schaller, Giám đốc Văn phòng Kinh tế và Việc làm, nhận định: "Cơn bão khủng hoảng này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà sản xuất đồng hồ mà còn tác động sâu sắc đến các nhà cung ứng linh kiện, thậm chí lan sang cả lĩnh vực cơ khí."

Theo số liệu thống kê mới nhất, tỷ lệ thất nghiệp tại Jura đã lên đến 5% vào tháng 1, mức cao nhất tại Thụy Sĩ. Con số này phản ánh sự phụ thuộc quá lớn của khu vực vào ngành chế tác đồng hồ, đồng thời hé lộ những rủi ro tiềm ẩn mỗi khi thị trường biến động. 

Cuộc đua marathon trong ngành đồng hồ

Trong khi nhiều doanh nghiệp chao đảo vì suy thoái, Swatch Group vẫn kiên định duy trì công suất sản xuất và bảo toàn việc làm, dù điều này khiến tập đoàn phải đối mặt với khoản lỗ lớn trong mảng sản xuất. Để vượt qua thách thức, Swatch đã quyết định cắt giảm cổ tức nhằm đảm bảo sự ổn định lâu dài.

Swatch sở hữu một loạt thương hiệu đồng hồ đình đám như Omega, Blancpain, Breguet và Harry Winston. Tuy nhiên, phân khúc đồng hồ cao cấp lại chịu tổn thất nặng nề nhất do sự suy giảm của thị trường xa xỉ toàn cầu. Ngược lại, phân khúc trung cấp lại ghi nhận những tín hiệu tích cực, với các thương hiệu như Longines, Tissot và Hamilton vẫn duy trì được sức mua ổn định.

Tuy vậy, sự sụt giảm đáng kể từ thị trường Trung Quốc – vốn là khách hàng trọng yếu của các thương hiệu đồng hồ cao cấp – đã đặt Swatch vào thế khó. Việc mất đi một phần lớn doanh thu từ thị trường này buộc tập đoàn phải nhanh chóng tìm kiếm hướng đi mới để duy trì hoạt động sản xuất.

Philippe Peverelli, thành viên hội đồng quản trị của Atokalpa và một cựu giám đốc điều hành kỳ cựu trong ngành, ví von ngành đồng hồ như một cuộc chạy marathon đầy thử thách. Ông chia sẻ: "Chúng ta đang bước đi trên một con đường gập ghềnh, nhưng sự kiên trì sẽ là chìa khóa để vượt qua."

Ngành đồng hồ Thụy Sĩ đang bước vào một giai đoạn đầy thách thức, nhưng giới chuyên môn vẫn tin vào khả năng phục hồi. Ảnh minh họa: Hodinkee.

Theo báo cáo từ Hiệp hội Nhà tuyển dụng Ngành Công nghiệp Đồng hồ (CP) công bố vào tháng 1, số lượng việc làm trong ngành đã tăng thêm 405 vị trí, tương đương mức tăng 0,6%. Điều này giúp duy trì tổng số lao động trong ngành trên mốc 65.000 người, đánh dấu năm thứ hai liên tiếp đạt được con số này. Tuy nhiên, CP cũng đưa ra cảnh báo rằng năm 2025 sẽ là một năm đầy biến động khi ngành công nghiệp đồng hồ phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm khủng hoảng kinh tế, căng thẳng địa chính trị và sự tăng giá của đồng franc Thụy Sĩ.

Dù vậy, nhiều chuyên gia vẫn tỏ ra lạc quan về khả năng phục hồi của ngành. Peverelli, một chuyên gia trong lĩnh vực này, nhấn mạnh: "Khi nói đến đồng hồ cơ, Thụy Sĩ sở hữu một lợi thế gần như độc quyền – đó chính là 'trái tim trên cổ tay'." Sự tinh tế và chất lượng vượt trội của đồng hồ Thụy Sĩ vẫn là yếu tố then chốt giúp ngành này duy trì vị thế trên thị trường toàn cầu.

Mặc dù nhu cầu từ thị trường Trung Quốc đang có dấu hiệu suy giảm, ngành đồng hồ Thụy Sĩ vẫn có nhiều cơ hội phát triển tại các thị trường tiềm năng khác như Mỹ và Nam Mỹ. Để thích ứng với bối cảnh mới, các thương hiệu sẽ cần phải điều chỉnh chiến lược, tập trung vào việc mở rộng thị phần tại những khu vực có nhu cầu cao. Điều này không chỉ giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn mà còn tạo đà cho sự phát triển bền vững trong tương lai.

Câu hỏi lớn nhất hiện nay không phải là liệu ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ có thể phục hồi hay không, mà là sự phục hồi đó sẽ diễn ra ở đâu và bằng cách nào. Với sự linh hoạt và sáng tạo, ngành công nghiệp này hoàn toàn có thể vượt qua thách thức và tiếp tục khẳng định vị thế của mình trên thị trường quốc tế.