Nhìn lại lịch sử bao cao su: “bảo bối” hơn 3.000 năm của pharaoh Ai Cập khiến nhà khảo cổ kinh ngạc 

Minh Lâm

Bên cạnh kho cổ vật làm bằng vàng, bạc, gỗ mun, ngà voi, những trang sức quý giá, vũ khí, đồ nội thất, vải lanh cao cấp và nước hoa quý hiếm, một đồ vật kỳ lạ thu hút sự chú ý của các chuyên gia: Bao cao su của vua Tutankhamun. 

bao-cao-su-01-1658318567.jpeg
Bức tranh thể hiện cách rõ ràng nhất về việc sử dụng bao cao su và đeo bao cao su vào thời Ai Cập cổ đại.

Vua Tutankhamun là một pharaoh Ai Cập thuộc Vương triều thứ 18, trị vì vào khoảng những năm 1332-1323 TCN, trong giai đoạn Tân Vương quốc của Lịch sử Ai Cập. Ông là thường hay được gọi theo cách thông dụng là Vua Tut. Ông qua đời khi còn rất trẻ, ở tuổi 19, vào khoảng năm 1324 trước Công nguyên.

Năm 1922, khai quật trong lăng mộ Tutankhamun đã tìm thấy một đồ vật được cho là “bao cao su” bằng vải lanh chứa dấu vết ADN của pharaon này.

Thời điểm đó, khi lần đầu tiên phát hiện lăng mộ của Tutankhamun - pharaoh cai trị Ai Cập khoảng năm 1333 - 1323 trước Công nguyên, nhà khảo cổ Howard Carter đã rất kinh ngạc trước hàng loạt đồ tùy táng ấn tượng. 

Ước tính, tổng cộng hơn 5.000 đồ tạo tác được để lại cho vị vua trẻ sử dụng ở thế giới bên kia. Trong số những cổ vật làm bằng vàng, bạc, gỗ mun, ngà voi, những trang sức quý giá, vũ khí, đồ nội thất, vải lanh cao cấp và nước hoa quý hiếm, một đồ vật kỳ lạ thu hút sự chú ý của các chuyên gia: Bao cao su của vua Tutankhamun. 

nhin-lai-lich-su-bao-cao-su-bao-boi-hon-3000-nam-cua-pharaon-ai-cap-khien-nha-khao-co-kinh-ngac-1658318621.jpeg
Vật được cho là bao cao su của vua Tutankhamun, một pharaoh Ai Cập. Ảnh: Bảo tàng Cairo, Ai Cập

Vật này được mô tả là một chiếc bao bằng vải lanh cao cấp, ngâm trong dầu olive và gắn vào sợi dây dùng để buộc quanh thắt lưng. Có niên đại từ khoảng năm 1350 trước Công nguyên, đây là loại bao cao su cổ xưa nhất từng ghi nhận còn tồn tại.
Kết quả phân tích cho thấy bao cao su của Tutankhamun chứa dấu vết ADN của vị pharaon này. 

Ngày 12/7, trên chuyên trang khảo cổ Ancient, nhà sáng lập Joanna Gillan đã viết: “Có vẻ đây cũng được coi là vật dụng cần thiết cho Tutankhamun ở cõi vĩnh hằng”.

Theo Gillan, thay vì phục vụ nghi lễ hoặc phòng bệnh, chiếc bao cao su này nếu dùng để tránh thai có vẻ nó không mang lại hiệu quả cao. 

Thực tế, các chuyên gia cho biết họ đã tìm thấy hài cốt của hai thai nhi trong lăng mộ Tutankhamun, và xét nghiệm gene cho thấy vị pharaoh này là cha ruột.

Người Ai Cập cổ đại cũng có các biện pháp tránh thai khác, Gillan cho biết. Nội dung viết trên "Giấy cói y học Kahun" (còn gọi là Giấy cói phụ khoa), tồn tại từ khoảng năm 1825 trước Công nguyên đã gợi ý việc sử dụng hỗn hợp gồm phân cá sấu với một số thành phần khác. Hỗn hợp này được dùng để tạo ra một dạng vòng tránh thai. Theo một giả thuyết, phân cá sấu có tính kiềm và đóng vai trò như một chất diệt tinh trùng.

bao-cao-su-cua-tutankhamun-duoc-xac-dinh-qua-dau-vet-dna-1658318896.png
Bao cao su của Tutankhamun, được xác định qua cặn ADN. Ảnh: Theo Brewminate

BCS được ghi nhận hình thành sớm nhất là vào năm 11.000 Trước ông nguyên, ở trên những bức vẽ trên hang động ở nước Pháp, các nhà khoa học nhận định đây là bức tranh thể hiện việc sử dụng bao cao su sớm nhất của loài người. Đã có những bức tranh thể hiện cách rõ ràng nhất về việc sử dụng bao cao su và đeo bao cao su vào thời Ai Cập cổ đại, một trong những nền văn minh đầu tiên sử dụng bao cao su. Một số thông tin cho biết vua Minos đảo Crete dùng bao cao su được làm từ ruột dê.

Sau đó, những nền văn minh khác cũng sớm tiếp bước về vấn đề này. Ở La Mã cổ đại, bao cao su được làm từ vải lanh và bàng quang hoặc ruột động vật. Trung Quốc cổ đại sử dụng giấy lụa tẩm dầu, vải lụa mềm và chất bôi trơn. Tại Nhật Bản, người xưa dùng mai rùa hoặc sừng động vật. Bộ lạc Djukas cổ xưa ở New Guinea có bao cao su dành cho phụ nữ làm từ một loại cây. Trong khi đó, người Hồi giáo và Do Thái thời Trung Cổ bôi hắc ín hoặc ngâm dương vật trong nước ép hành tây. 

Vào thế kỷ 15, khi đợt bùng phát giang mai đầu tiên được ghi nhận xảy ra trong quân đội Pháp, nhu cầu về biện pháp bảo vệ trở nên thiết yếu hơn. 

Chuyện kể lại, một nhà giải phẫu học tên là Gabriele Falloppio , đã cải tiến bao cao su bằng cách nhờ những chuyên gia giết mỗ lựa những loại ruột dê, ruột cừu đàn hồi nhất và sau đó được xử lí qua 1 loại hoá chất đặc biệtvà kết quả cuối cùng là ra được bao cao su có dây thắt nơ. Khi thành phẩm, ông đã đưa đi thử nghiệm với 1.100 người đàn ông và 100% họ ko nhiễm bệnh giang mai nữa .

Có thời kỳ, những miếng vải lanh ngâm trong dung dịch hóa học được sử dụng rộng rãi. Ngoài vải lanh, một số bao cao su thời Phục hưng còn làm từ bàng quang hoặc ruột động vật. 

Bao cao su được cách mạng hóa vào đầu thế kỷ 19 với việc sử dụng cao su. Đến năm 1850, một số công ty cao su bắt đầu sản xuất hàng loạt sản phẩm này. Năm 1957, nhà sản xuất Durex đã phát minh ra bao cao su có chất bôi trơn đầu tiên trên thế giới.

Quay trở lại chuyện Tutankhamun, ông trở nên nổi tiếng khi kho tàng trữ vật và kho báu khổng lồ của lăng mộ được khai quật, đã tiết lộ một số lượng đáng kinh ngạc về cuộc sống Hoàng gia ở Ai Cập cổ đại.

Ngày nay xác ướp của Tutankhamun được trưng bày trong lăng mộ ở Thung lũng các vị vua trong buồng KV62, những chiếc quan tài nhiều lớp của ông được thay thế bằng một hộp kính đặc biệt. Dù đã qua hàng ngàn năm nhưng bí ẩn về vua Tutankhamun vẫn đang tiếp tục là câu hỏi cần được giải mã.