Tỷ phú Elon Musk mới đây gây chú ý khi tuyên bố rằng cuộc khủng hoảng nợ công Mỹ hiện lên tới 38 nghìn tỷ USD chỉ có thể giải quyết nhờ AI và robot. Ông nhấn mạnh, nợ Mỹ đã ở mức “điên rồ”, riêng chi phí trả lãi tháng 10/2025 đã đạt 104 tỷ USD, chiếm khoảng 15% ngân sách liên bang. Tổng chi phí lãi năm tài khóa 2025 lên tới 1,22 nghìn tỷ USD, cao hơn chi tiêu cho quốc phòng hay các chương trình xã hội quan trọng.
Musk cho rằng thay vì cắt giảm chi tiêu hay tăng thuế, giải pháp bền vững là tăng trưởng sản lượng hàng hóa và dịch vụ nhờ công nghệ. “Miễn là nền văn minh tiếp tục tiến bộ, chúng ta sẽ có AI và robot ở quy mô rất lớn. Tôi nghĩ đó gần như là cách duy nhất để giải quyết khủng hoảng nợ của Mỹ,” ông nói. Theo Musk, bước nhảy công nghệ này sẽ tạo ra năng suất vượt trội, sản lượng vượt tốc độ cung tiền, từ đó dẫn tới giảm phát, tức giá cả hàng hóa, dịch vụ có thể giảm và lãi suất trở về 0, làm nợ không còn là vấn đề lớn.
Ông cũng cảnh báo rằng mức tăng mạnh trong sản lượng nhờ AI sẽ dẫn tới giảm phát đáng kể, vì “không thể tăng cung tiền nhanh bằng tốc độ gia tăng sản lượng”. Giới kinh tế đồng ý AI sẽ giúp giảm chi phí sản xuất, tăng sản lượng, tạo disinflation (giảm tốc lạm phát), nhưng chưa chắc gây giảm phát trên diện rộng. Một số chuyên gia, như Rick Rieder từ BlackRock, đánh giá AI sẽ là lực đẩy giúp tăng trưởng giảm lạm phát, biên lợi nhuận doanh nghiệp mở rộng, nhưng vẫn cần thời gian để ảnh hưởng toàn nền kinh tế.
Musk dự đoán chỉ khoảng ba năm nữa, sản lượng nhờ AI sẽ vượt cung tiền, lạm phát giảm, lãi suất về 0 và nợ Mỹ sẽ “không còn là vấn đề lớn như bây giờ”.
Nhìn thực tế, chi phí lãi nợ đang là gánh nặng cực lớn với Mỹ, đè lên ngân sách liên bang và làm tăng tỷ lệ nợ/GDP. Musk coi AI và robot không chỉ là công cụ sản xuất mà còn là “giải pháp cứu cánh” để nền kinh tế duy trì tăng trưởng mà không phải thắt lưng buộc bụng.
