Câu chuyện mới nhất là về Lee Jee-ho, con trai cả 24 tuổi của "ông trùm" Samsung Lee Jae-yong. Ngày 15/9 vừa qua, anh chàng đã chính thức nhập học Học viện Hải quân Hàn Quốc để trở thành ứng viên sĩ quan, bắt đầu hành trình "đội lính" kéo dài 39 tháng.
Con số này gần gấp đôi thời gian phục vụ của binh sĩ nghĩa vụ thông thường chỉ 18-21 tháng. Đặc biệt, để thực hiện điều này, Lee Jee-ho đã quyết định từ bỏ quốc tịch Mỹ mà anh có được từ khi sinh ra tại New York năm 2000.
Khiến dư luận "dậy sóng"
Báo chí Hàn Quốc nhận xét đây là hành động thể hiện "tinh thần trách nhiệm cao đẹp của giới thượng lưu". Cư dân mạng cũng khen ngợi đây là sự hy sinh hiếm có từ "thiếu gia" nhà chaebol giàu nhất xứ Kim chi.
"Một quyết định không dễ dàng chút nào: bỏ quốc tịch Mỹ và cam chịu 3 năm rưỡi trong quân đội, nhất là khi bạn là con trai cả của tập đoàn chaebol hàng đầu", tờ The Korea Herald dẫn lời một bình luận.
Thực tế, nghĩa vụ quân sự luôn là chuyện "nóng bỏng" tại Hàn Quốc. Bất cứ ai có dấu hiệu lảng tránh đều có thể gánh chịu hậu quả nặng nề trong suốt nhiều thập kỷ.
 |
| Lee Jee-ho, người con trai của Chủ tịch Tập đoàn Samsung Lee Jae-yong, có mặt tại buổi lễ khai giảng khóa đào tạo sĩ quan Hải quân được tổ chức tại Học viện Hải quân thuộc quận Jinhae-gu, thành phố Changwon. Ảnh: Yonhap. |
Vụ việc gây tranh cãi nhất phải kể đến ca sĩ Steve Yoo (Yoo Seung-jun). Năm 2002, sau khi hứa hẹn sẽ đi nghĩa vụ quân sự, anh bất ngờ đổi sang quốc tịch Mỹ để "chạy nghĩa vụ". Chính phủ Hàn Quốc lập tức cấm anh nhập cảnh vĩnh viễn, và lệnh cấm này vẫn có hiệu lực sau 23 năm.
Những scandal như vậy để lại ấn tượng xấu trong lòng công chúng. Với những người nổi tiếng, xã hội Hàn Quốc hầu như không tha thứ cho việc tìm cách "chạy tội". Ngay cả BTS, nhóm nhạc đình đám toàn cầu, cũng lần lượt nhập ngũ theo đúng quy định.
Tuy nhiên, một câu hỏi đặt ra: Nếu chỉ cần phục vụ 18 tháng là đủ, tại sao các "thái tử chaebol" lại chọn làm sĩ quan với thời gian phục vụ hơn 3 năm?
Theo những người am hiểu, con đường sĩ quan giúp các "công tử nhà tài phiệt" xây dựng hình ảnh nhà lãnh đạo, điều mà những người kế thừa tập đoàn rất cần.
"Sĩ quan có vai trò khác hẳn người lính thường. Họ tham gia lập kế hoạch, đưa ra quyết định. Đây chính là những phẩm chất của người lãnh đạo mà các gia tộc chaebol muốn thể hiện", một chuyên gia nhận xét.
Giáo sư Hwang Yong-sik từ Đại học Sejong cũng có quan điểm tương tự: "Khi các 'thái tử chaebol' phục vụ quân đội một cách minh bạch, họ phần nào xóa bỏ những định kiến tiêu cực. Đặc biệt, việc làm sĩ quan càng tăng thêm uy tín lãnh đạo".
Ông Park Ju-gun, người sáng lập công ty theo dõi doanh nghiệp Leaders Index, chia sẻ với The Korea Times rằng các thừa kế tập đoán gia đình được kỳ vọng hoàn thành nghĩa vụ quân sự vì công chúng ngày càng khó chịu với "đặc quyền chaebol".
"Nếu một gia đình tài phiệt trốn tránh nghĩa vụ quân sự, điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh tiếng và giá cổ phiếu của công ty. Việc thực hiện nghĩa vụ quân sự giúp các công ty tạo dựng hình ảnh lãnh đạo có trách nhiệm với xã hội", ông nói.
Những lợi ích thực tế
Báo Chosun Ilbo gần đây chỉ ra rằng việc phục vụ trong Hải quân hoặc Không quân với vai trò sĩ quan còn mở ra những mạng lưới quan hệ quốc tế khó có thể xây dựng theo cách khác.
Ví dụ, Phó Chủ tịch HD Hyundai Chung Ki-sun từng là sĩ quan ROTC Lục quân. Anh vẫn giữ liên lạc với đồng đội thời quân ngũ, thường xuyên gửi quà cho các ứng viên sĩ quan và thăm Học viện Hải quân Mỹ. Điều này đặc biệt hữu ích vì HD Hyundai hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực đóng tàu.
Ngoài ra, các sĩ quan phiên dịch còn có cơ hội tham gia các cuộc họp cấp cao và gặp gỡ nhân vật quốc tế.
Phó Chủ tịch Hanwha Kim Dong-kwan từng gây chú ý năm 2009 khi đảm nhận vai trò sĩ quan phiên dịch trong cuộc gặp giữa Thủ tướng Chung Un-chan và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates.
 |
|
Chey Min-jung - con gái của tỷ phú Chey Tae-won, Chủ tịch SK Group - đã tự nguyện phục vụ tại Hải quân Hàn Quốc trong giai đoạn 2014-2017, bất chấp việc nữ giới không có nghĩa vụ nhập ngũ bắt buộc tại quốc gia này. Ảnh: Hải quân Hàn Quốc/The Korea Times. |
Một cựu sĩ quan phiên dịch Không quân họ Hwang cho biết: "Ở vị trí đó, bạn làm việc gần gũi với các chỉ huy cấp cao. Đây chính là cơ hội tuyệt vời để học hỏi phong cách lãnh đạo".
Lee Jee-ho không phải là trường hợp hiếm hoi. Ngày càng có nhiều "con nhà tài phiệt" chọn cách làm sĩ quan thay vì chỉ thực hiện nghĩa vụ quân sự tối thiểu.
Tại tập đoàn Hanwha, việc này gần như thành "truyền thống gia đình" do công ty có mối quan hệ mật thiết với lĩnh vực quốc phòng và hàng không vũ trụ.
Phó Chủ tịch Kim Dong-kwan tốt nghiệp đại học Harvard nhưng vẫn dành 39 tháng phục vụ trong Không quân với vai trò sĩ quan phiên dịch. Em trai ông là Kim Dong-won, hiện là CEO của Hanwha Life Insurance, cũng đi theo con đường này.
Chey Min-jung, con gái thứ hai của ông chủ tập đoàn SK Chey Tae-won, cũng là một ví dụ điển hình. Cô từng làm sĩ quan Hải quân từ 2014 đến 2017, mặc dù phụ nữ Hàn Quốc không bắt buộc phải nhập ngũ.
Tại HD Hyundai, Phó Chủ tịch Chung Ki-sun cũng từng là sĩ quan ROTC Lục quân, nối bước cha mình là Chung Mong-joon.
Ở Dongkuk Steel, Chủ tịch Chang Sae-joo hoàn thành chương trình ROTC, còn em trai thì tốt nghiệp Học viện Quân sự Hàn Quốc và "cống hiến" tới 10 năm với cấp bậc sĩ quan. Thế hệ sau vẫn tiếp tục duy trì phong cách này, như Chang Hoon-ik từng làm sĩ quan phiên dịch Không quân.
