Mới đây, Telegram lại trở thành tâm điểm tranh cãi khi Cục Viễn thông (Bộ Khoa học và Công nghệ) yêu cầu các doanh nghiệp dịch vụ viễn thông ngăn chặn hoạt động của ứng dụng này tại Việt Nam, do lo ngại bị lạm dụng cho các hoạt động vi phạm pháp luật.
Hành trình từ hacker trường học đến tỷ phú công nghệ
Pavel Durov sinh ngày 10/10/1984 tại Saint Petersburg, Nga, trong một gia đình sung túc nhưng lớn lên tại Turin, Italy. Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ khả năng thiên tài về công nghệ, từng nổi tiếng với việc tấn công mạng máy tính của trường và bị cắt quyền truy cập Internet. Ông sớm nuôi tham vọng trở thành biểu tượng Internet.
Trong những năm học tại Đại học Tổng hợp Saint Petersburg, Durov đã tạo ra một diễn đàn phổ biến cho sinh viên. Năm 2006, ông cùng anh trai và bạn học cũ thành lập mạng xã hội VKontakte (VK) với mục tiêu biến thành "Facebook của Nga". VK nhanh chóng bùng nổ, đạt 1 triệu người dùng vào tháng 7/2007 và 10 triệu vào tháng 4/2008, trở thành dịch vụ mạng xã hội phổ biến nhất Nga và từng được định giá 3 tỷ USD.
Từ bỏ quê hương vì tự do và ra đời của Telegram
Bước ngoặt lớn trong cuộc đời Durov đến vào năm 2011, khi ông bắt đầu vướng vào nhiều vấn đề với chính quyền Nga. Năm 2014, ông quyết định rời Nga sau khi từ chối tuân thủ yêu cầu của chính phủ về việc đóng cửa các cộng đồng đối lập trên Vkontakte.
Trước khi rời đi, Pavel Durov đã bí mật phát triển một ứng dụng nhắn tin bảo mật mang tên Telegram và trình làng vào năm 2013 mà không có bất kỳ thông báo chính thức nào, nhằm đảm bảo tính bảo mật. Sau khi rời Nga, Durov có được quyền công dân Saint Kitts và Nevis (một quốc đảo ở Tây Ấn) bằng cách quyên góp 250.000 USD. Năm 2015, Telegram chuyển trụ sở đến Dubai (UAE).
Để duy trì hoạt động, Pavel Durov đã bỏ ra hơn 1 triệu USD mỗi tháng trước khi Telegram tạo ra doanh thu, một khoản đầu tư khổng lồ góp phần không nhỏ vào sự phát triển vượt bậc của ứng dụng.
Bảo mật tuyệt đối, con dao hai lưỡi của Telegram
Telegram được nhiều người dùng yêu thích nhờ việc cung cấp miễn phí, hỗ trợ đa nền tảng, dễ sử dụng và đặc biệt là khả năng bảo mật mạnh mẽ, sử dụng mạng lưới máy chủ phân tán để lưu trữ dữ liệu người dùng. Tuy nhiên, chính những đặc tính này cũng khiến Telegram trở thành hang ổ của tội phạm mạng, hacker và là đề tài tranh cãi lớn trên khắp thế giới do không chịu các hình thức kiểm soát.
Theo Pavel Durov, sự thành công của Telegram đến từ việc ứng dụng này hoàn toàn độc lập và không bị kiểm soát bởi bất kỳ chính phủ hay tổ chức nào. Ông thậm chí tuyên bố đội ngũ của Telegram cũng không thể kiểm soát nội dung của các cuộc trò chuyện bí mật.
Tỷ phú phiêu bạt và những lùm xùm pháp lý
Với tài sản 17,1 tỷ USD, Pavel Durov được công nhận là người nước ngoài giàu nhất tại UAE vào năm 2022 và doanh nhân quyền lực nhất Dubai vào tháng 2/2023. Tuy nhiên, dù sống sung túc ở Dubai, Durov được cho là không nhận sự chào đón ở nhiều nơi khác, đặc biệt là châu Âu, và cũng tránh xa các quốc gia nơi Telegram bị lực lượng an ninh giám sát.
Điển hình, vào tháng 8/2024, nhà sáng lập Pavel Durov từng bị bắt tại Pháp với cáo buộc không có đủ người kiểm duyệt và thiếu hợp tác với chính quyền, tạo điều kiện cho hoạt động tội phạm diễn ra mà không bị ngăn chặn. Cuộc đời và sự nghiệp của Pavel Durov vẫn luôn là một câu chuyện đầy hấp dẫn và tranh cãi trong thế giới công nghệ.
