 |
|
Khuân vác cầu thang trở thành nghề được quan tâm. |
Trong số những cuộc phỏng vấn xin việc, ít có thử thách nào khắc nghiệt như bài kiểm tra dành cho những người khuân vác cầu thang (kanglou) ở Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, miền Nam Trung Quốc. Để chứng minh sức mạnh và sự nhanh nhẹn, ứng viên phải vác bao cát nặng 50 kg trên vai, leo lên xuống bốn tầng cầu thang 10 lần trong chưa đầy 40 phút.
Những người lao động này dành phần lớn thời gian trong ngày để di chuyển qua các khu chung cư cũ kỹ của thành phố, nơi hầu hết không có thang máy. Họ mang vác xi măng, cát, vật liệu xây dựng và nhiều đồ vật cồng kềnh khác qua những lối cầu thang chật hẹp.
Công việc nặng nhọc với điều kiện lao động thiếu rõ ràng và mức độ cạnh tranh gay gắt đã khiến nhiều người bỏ cuộc trước khi nhận được đồng lương đầu tiên. Tuy nhiên, đối với những ai kiên trì, công việc này không chỉ mang lại thu nhập đáng kể mà còn có thể mang lại danh tiếng trên mạng xã hội.
Nhẹ nhàng với cơ thể nhưng lại tàn nhẫn với ví tiền
Xiangzi, 28 tuổi, trước đây là nhân viên giao đồ ăn và thu gom phế liệu. Khi bắt đầu công việc khuân vác cầu thang vào năm 2023, anh đang gánh trên mình món nợ cờ bạc lên đến 300.000 nhân dân tệ (41.900 USD). Trong cơn tuyệt vọng muốn kiếm tiền nhanh chóng, anh bị thu hút bởi những video trên mạng của Ah Xing – một người có khoảng 1 triệu người theo dõi, cũng đã thoát khỏi nợ nần nhờ công việc này.
Vào mùa hè năm ngoái, trong cái nóng oi ả, Xiangzi gia nhập một nhóm khuân vác vật liệu xây dựng cho dự án cải tạo một ga tàu điện ngầm ở Quảng Châu. Trong suốt hai tuần, những thanh niên lực lưỡng này phải khiêng gạch, xi măng, hỗn hợp bột trét và rác thải xây dựng lên xuống các cầu thang chật chội. Nhiều người đã kiệt sức hoặc bị thương vì công việc quá nặng nhọc.
 |
|
Rất nhiều người làm nghề khuân vác trở nên nổi tiếng khi chia sẻ công việc của họ trên các nền tảng mạng xã hội. |
Đây là cơ hội để Xiangzi thể hiện bản thân. Trong suốt 8 ngày liên tiếp, anh làm việc từ 7 giờ sáng đến 7 giờ tối, chỉ nghỉ ngơi một chút vào bữa trưa. Trong khi các đồng nghiệp chỉ vác một bao vữa 40 kg mỗi lần, Xiangzi quyết tâm vác hai bao cùng lúc, điều này giúp anh kiếm được trung bình hơn 1.300 nhân dân tệ mỗi ngày và trở thành "người đàn ông 1.000 nhân dân tệ" hay "triệu phú khuân vác", niềm tự hào trong nghề. Với mong muốn kiếm được nhiều hơn, có ngày anh làm việc đến khuya và gần như đạt mức thu nhập 2.000 nhân dân tệ.
"Tôi không thể dừng lại. Khi sức lực cạn kiệt, ý chí là động lực để tôi tiếp tục," Xiangzi chia sẻ.
Mỗi người làm công việc khuân vác đều có cách riêng để vượt qua giới hạn của cơ thể. Ah Wen, 29 tuổi, từng là quân nhân và hiện có hơn 250.000 người theo dõi trên Douyin (phiên bản TikTok của Trung Quốc), cho biết anh chỉ tập trung vào từng tầng một và vào khoản tiền thưởng đang chờ đợi ở đích đến.
Một câu nói phổ biến trong nghề là: "Nhẹ nhàng với cơ thể là tàn nhẫn với ví tiền."
Ah Wen hiện đang quản lý một nhóm nhỏ, bao gồm Xiangzi, người anh họ trầm tính gần 40 tuổi, và "đội trưởng" Wang, một người cha hai con. Anh nhận định rằng sức mạnh thể chất chỉ là một yếu tố, điều thực sự thúc đẩy công nhân là áp lực tài chính: nợ nần vì cờ bạc, khoản vay mua nhà, học phí con cái hay chi phí cưới vợ.
Trong một lần tham gia dự án vận chuyển đồ nội thất tại trường học, Wang thừa nhận rằng anh không thể chịu đựng thêm nữa và cần nghỉ ngơi. Chỉ lúc đó, Ah Wen mới tiết lộ rằng anh cũng đang ở trong tình trạng kiệt sức.
 |
|
Công việc khuân vác đòi hỏi sức lực dồi dào, sự cần cù và tiềm ẩn nhiều nguy cơ. |
Đằng sau những video triệu view
Ding Haisheng, khoảng 40 tuổi và đã gắn bó với công việc này được 5 năm, chia sẻ rằng việc "thuế ẩn" là một hiện tượng khá phổ biến trong ngành. Các quản lý dự án thường lợi dụng những công nhân mới bằng cách giảm bớt khối lượng vật liệu, chẳng hạn như cát, để trả lương thấp hơn thực tế. Họ cũng thu thêm khoản phí trung gian 10% và trả cho công nhân mức lương thấp hơn số tiền thực nhận từ khách hàng.
Ngoài ra, những công nhân mới có thể bị phạt nếu công việc bị chậm trễ, hàng hóa bị hư hỏng hoặc có mâu thuẫn với khách hàng. Một số chủ thuê còn giữ lại lương của công nhân trong vòng hai tuần, hy vọng họ sẽ rời đi trước khi nhận được tiền. Thực tế, nhiều công nhân không kiếm đủ để trang trải chi phí y tế và bảo hiểm trước khi quyết định bỏ việc.
Trong những năm gần đây, một số khuân vác cầu thang đã trở thành hiện tượng trên mạng xã hội. Bên cạnh Ah Xing, có ít nhất hàng chục người khác sở hữu tài khoản với hàng chục, thậm chí hàng trăm nghìn người theo dõi. Thành công trong nghề không chỉ đo bằng thu nhập, mà còn thể hiện qua lượng tương tác, quà tặng ảo và các hợp đồng quảng cáo.
Ah Wen và người bạn nhiếp ảnh gia Ah Tao đã cùng nhau tạo kênh Douyin, thu hút đến 250.000 người theo dõi. Ah Tao chịu trách nhiệm quay phim và chỉnh sửa, còn Ah Wen đảm nhận các công việc nặng nhọc. Dù có nhiều kỳ vọng, họ vẫn gặp phải khó khăn trong việc duy trì sự tương tác của người xem.
    |
|
Công việc thực tế không dễ dàng, thú vị hay mang lại thu nhập nhanh chóng như những gì thường được quảng bá trên các nền tảng mạng xã hội. |
Tuy nhiên, theo Ding, nhiều video trên mạng hiện nay đang tạo ra một hình ảnh sai lệch về ngành này, khiến nhiều người nghĩ rằng chỉ cần chăm chỉ là có thể kiếm được 1.000 nhân dân tệ mỗi ngày. "Thực tế, điều đó rất hiếm gặp. Nhưng càng ngày, có nhiều người đổ về Quảng Châu, với niềm tin rằng họ sẽ là ngoại lệ, không phải nạn nhân," Ding chia sẻ.
Cạnh tranh trong ngành ngày càng gay gắt, đặc biệt là khi xe đẩy điện xuất hiện, giúp vận chuyển hàng hóa nặng lên cầu thang. Để duy trì vị thế, nhóm của Ah Wen chuyên nhận các đơn hàng có hình dạng đặc biệt như tấm nhôm, kính hoặc đồ chơi trẻ em.
"Thử xem xe đẩy điện làm sao có thể vận chuyển kính," Ah Wen thách thức. Tuy nhiên, ngay cả khi có đội ngũ dày dặn kinh nghiệm, nguy hiểm vẫn luôn tiềm ẩn: Xiangzi đã từng bị thanh thép nặng hàng trăm kg đè nát ngón tay.
Đối với những người như Wang, tinh thần đồng đội vẫn là yếu tố quan trọng nhất. "Những người anh em đoàn kết sẽ luôn tìm thấy cơ hội ở bất kỳ đâu," anh khẳng định.
