Năm 1977, sau khi học xong ở Ai Cập và quay về Nigeria, Aliko Dangote quyết định bắt đầu làm ăn với số vốn khiêm tốn. Anh vay khoảng 3.000 USD từ người chú, tương đương hơn 78,8 triệu đồng theo tỷ giá hiện tại.
Với số tiền ít ỏi này, Dangote đã bắt đầu hành trình trở thành một trong những tỷ phú giàu có nhất châu Phi.
Doanh nhân sinh năm 1957 thời trẻ. Ảnh: X/Nigeria Stories
Với số vốn khiêm tốn ban đầu, ông bắt đầu kinh doanh gạo, đường và xi măng. Dangote phải tự lo tất cả từ A đến Z: chạy xe chở hàng, trực tiếp "mặc cả" với các nhà cung cấp, quản lý tiền bạc trong khi hệ thống ngân hàng Nigeria lúc đó còn rất yếu kém.
Những năm 1980, kinh tế Nigeria "ăn" chủ yếu vào dầu mỏ. Khi giá dầu "lao dốc không phanh", đồng tiền Nigeria mất giá thảm hại khiến chi phí nhập khẩu "tăng như diều gặp gió".
Dangote buộc phải "xoay như chong chóng" để sống sót. Ông tối ưu hóa từng khâu trong chuỗi cung ứng, "van xin" các nhà cung cấp cho nợ và moi móc mọi cách để mua hàng với giá rẻ hơn.
Tỷ phú giàu nhất châu Phi từng gặp vô vàn khó khăn. Ảnh: Bloomberg
Hạ tầng tệ hại cũng là "cái gai" lớn trong con đường kinh doanh của Dangote. Đường xá "tệ bạc", vận chuyển "rùa bò" khiến hàng hóa thường xuyên bị hư hỏng, nhiều chuyến hàng trễ hẹn.
Có những đêm, ông phải nằm ngủ ngay tại cảng Lagos để "canh" hàng hóa, lo sợ bị mất trộm.
Trước tình cảnh này, Dangote quyết định thay đổi chiến thuật: Thay vì cứ nhập khẩu hoài, ông chuyển sang đầu tư sản xuất trong nước.
Tuy nhiên, việc xây nhà máy đường, bột mì rồi xi măng cần "núi tiền" và phải kiên trì chờ đợi. Trong khi đó, Nigeria lại thiếu các khoản vay dài hạn. Có thời điểm, chi phí "phình to" khiến ông đối mặt với nguy cơ "trắng tay".
Nhưng với khả năng "xoay tiền" khéo léo và tài thuyết phục các nhà đầu tư, Dangote đã từng bước vượt qua khó khăn. Những thử thách đó đã "tôi luyện" cho ông khả năng chấp nhận rủi ro, tư duy xa và nhìn xa trông rộng.
Từ một thương gia "tép riu", ông đã trở thành "vua xi măng" và giàu nhất châu Phi.
Ảnh: Financial Times
Xi măng Dangote là "con cưng" của tập đoàn này, với những nhà máy "khủng" như Obajana sản xuất hơn 10 triệu tấn mỗi năm. Đến năm 2010, công ty này đã trở thành doanh nghiệp Nigeria đầu tiên lọt vào danh sách Forbes Global 2000.
Dangote không chỉ "ăn nên làm ra" với xi măng mà còn mở rộng sang nhiều ngành nghề khác. Từ mía đường, bột mì, muối, phân bón đến bất động sản, cảng biển. Đặc biệt, dự án nhà máy lọc dầu tại khu công nghiệp Lekki ở Lagos được đầu tư "khủng" hàng chục tỷ USD.
Ngoài kinh doanh, ông Dangote còn rất "tâm huyết" với hoạt động từ thiện. Quỹ Aliko Dangote Foundation được thành lập từ năm 1994, hiện là quỹ tư nhân lớn nhất khu vực Châu Phi cận Sahara. Quỹ này chủ yếu tập trung vào y tế, giáo dục và hỗ trợ kinh tế.
Ông cũng thường xuyên "bắt tay" với các tổ chức lớn như Liên Hợp Quốc, Quỹ Gates, Clinton Health Access Initiative để thực hiện các chương trình chăm sóc sức khỏe và phát triển bền vững.
Tính tới 17/8, Dangote sở hữu khối tài sản 24,9 tỷ USD (647,4 nghìn tỷ đồng) theo Forbes và là tỷ phú giàu nhất lục địa đen. Ảnh: Bloomberg
Dangote từng được Nigeria trao tặng danh hiệu cao quý Grand Commander of the Order of the Niger (GCON). Năm 2014, tạp chí TIME còn xếp ông vào danh sách 100 nhân vật có sức ảnh hưởng lớn nhất thế giới.
Aliko Dangote đã tạo dựng một "đế chế" kinh doanh khổng lồ và trở thành người có tiếng nói quan trọng trong nền kinh tế Nigeria.
Câu chuyện của ông không đơn thuần là thành công trong kinh doanh. Đây còn là hành trình đầy tham vọng nhằm biến châu Phi thành một "công xưởng" tự chủ, không phụ thuộc vào bên ngoài.
