Pháp đang đối mặt bài toán thu nhập - nghèo đói ngày càng rõ trong một thập kỷ trở lại đây. Dữ liệu Eurostat cho thấy số người ở Paris gặp khó khăn trong việc trang trải cuộc sống đã tăng thêm gần 2% từ 2014. Báo cáo mới của Drees (thuộc Bộ Y tế Pháp) cũng xác nhận xu hướng này, đặc biệt ở nhóm dưới 30 tuổi.
Cuối 2024, khoảng 4,25 triệu người phải dựa vào các chế độ hỗ trợ tối thiểu; tổng cộng gần 7 triệu người sống nhờ trợ cấp, tức gần 1/10 dân số. Riêng năm 2023, ngân sách cho các khoản trợ cấp lên tới 32 tỷ euro. Drees thống kê 40% dân số có thu nhập dưới 1.919 euro/tháng; trong đó 1/3 rơi vào ngưỡng nghèo (dưới 1.288 euro/tháng).
Nhóm trẻ bị ảnh hưởng mạnh nhất: 44% người nghèo ở Pháp dưới 30 tuổi. Lý do khá quen thuộc: thu nhập không ổn định, giá nhà cao, tỷ lệ thuê nhà lớn và phụ thuộc nhiều vào hỗ trợ tiền nhà.
Trong khi đó, 20% người thu nhập cao nhất lại gánh tới 60% thuế trực thu, nguồn chi trả chính cho hệ thống phúc lợi. Bốn loại trợ cấp (RSA, ASS, AAH và trợ cấp tối thiểu cho người già) chiếm tới 96% tổng chi phúc lợi.
Vậy thế nào là “giàu” ở Pháp?
Theo Observatoire des inégalités, chuẩn “giàu” tính sau thuế như sau:
Cặp vợ chồng không con: từ 6.440 euro/tháng trở lên.
Cặp vợ chồng 2 con vị thành niên: từ 10.733 euro/tháng.
Ngược lại, dưới 1.610 euro/tháng (với cặp không con) được xếp là “nghèo”.
Chuẩn này dựa trên “đơn vị tiêu dùng” cách tính thu nhập quy đổi theo quy mô và nhu cầu của từng hộ gia đình.
Báo cáo được công bố đúng thời điểm Pháp tranh luận gay gắt về thuế, phân phối lại thu nhập và mức sống thực tế. Mục tiêu là tạo một khung tham chiếu rõ ràng hơn: ai đang ở đâu trong thang thu nhập, và vì sao khoảng cách giữa các nhóm ngày càng mở rộng.
Nghèo ở châu Âu nhìn rộng hơn
Trong 10 năm qua, tỷ lệ nghèo chỉ tăng ở nhóm Bắc Âu (Đan Mạch, Phần Lan, Thụy Điển) và Na Uy. Nhiều nước Đông - Nam Âu lại giảm mạnh, dẫn đầu là Síp và Croatia.
Dù vậy, toàn EU vẫn ghi nhận gần 17,4% dân số ở trong tình trạng nghèo hoặc cận nghèo. Những nơi có tỷ lệ cao nhất:
Hy Lạp gần 67%
Bulgaria 37%
Slovakia gần 29%
Nhóm dưới 18 tuổi là tầng lớp gặp khó khăn nhất, trái ngược với nhóm trên 65 tuổi, vốn được bảo vệ tốt hơn bởi hệ thống an sinh.
