Từ một người cọ rửa nhà vệ sinh, ngủ vỉa hè với hai bàn tay trắng, Dư Bành Niên đã vươn lên xây dựng đế chế bất động sản tỷ đô và trở thành một trong những nhà từ thiện nổi bật nhất châu Á. Cuộc đời ông không chỉ là câu chuyện về nghị lực phi thường mà còn là minh chứng cho triết lý sống "khắt khe với mình, hào phóng với đời", đỉnh điểm là quyết định hiến tặng toàn bộ tài sản và câu nói để đời: "Nếu con cái giỏi hơn tôi, chúng chẳng cần đến số tiền này. Còn nếu kém hơn, để lại chỉ là làm hại chúng."
Từ bát cháo miễn phí đến chiếc vé vào đời: Hành trình của một người "khổ tận cam lai"
Dư Bành Niên sinh năm 1922 tại Hồ Nam, Trung Quốc, trong một gia đình nghèo khó. Biến cố đại hồng thủy cướp đi người thân khi ông chưa chào đời đã in sâu vào tâm trí cha mẹ ông, trở thành bài học đầu tiên về lòng biết ơn và sự giúp đỡ người khác.
Năm 1958, với hai bàn tay trắng, không người thân, không vốn liếng, không biết tiếng Quảng Đông, ông phiêu bạt đến Hồng Kông. Ông phải xin ăn cháo miễn phí, ngủ vỉa hè và nhiều lần bị bắt nạt. Tuy nhiên, cơ hội đã đến từ một công việc tưởng chừng thấp hèn nhất: cọ rửa toilet tại một khách sạn. Với tinh thần làm việc chăm chỉ, tỉ mỉ, ông luôn đến sớm và làm việc gấp đôi người khác. "Chỉ người làm được việc nhỏ mới có thể làm đại sự", ông nói. Chính nhờ tinh thần ấy mà cánh cửa cuộc đời dần mở ra.
Khát vọng đổi đời và những thương vụ ngược dòng đầy bản lĩnh
Từ việc cọ toilet, Dư Bành Niên chuyển sang nhiều công việc khác, tích lũy kinh nghiệm và sự nhạy bén. Vào thập niên 1960, ông được một đại gia bất động sản Đài Loan mời về làm việc. Không bỏ lỡ thời cơ, ông chấp nhận mức chia lợi nhuận 50-50 và thành lập công ty riêng.
Chỉ vài năm sau, ông đã có khoản vốn đầu tiên để quay lại Hồng Kông đầu tư. Dư Bành Niên nổi tiếng với những thương vụ "ngược dòng", dám mua những bất động sản bị coi là "xui xẻo" do mê tín. Điển hình là căn biệt thự nơi huyền thoại võ thuật Lý Tiểu Long qua đời. Không ai dám mua, nhưng ông đã bỏ ra 99 vạn đô la Hồng Kông (khoảng 3,2 tỷ đồng) để mua lại, sửa sang và cho thuê. Chỉ sau 7 năm, ông bán lại với giá gấp gần 100 lần.
Trong suốt sự nghiệp, ông không ngừng mở rộng đầu tư sang nhiều lĩnh vực như khách sạn, du lịch, y tế, truyền thông, tích lũy khối tài sản ước tính hơn 100 tỷ NDT (khoảng 364 nghìn tỷ đồng).
Tỷ phú "khắt khe với mình, hào phóng với đời"
Trái ngược với hình ảnh đại gia xa hoa, Dư Bành Niên sống một cuộc đời vô cùng giản dị: ăn chay trường, mặc đồ cũ được sửa đi sửa lại nhiều lần. Nhưng đối với người nghèo, ông lại hết mực hào phóng.
Sau gần 3 thập kỷ bặt vô âm tín, ông trở về quê nhà, báo đáp ân tình xưa bằng cách tài trợ xây trường học (trường Lập San), triển khai hệ thống xe buýt miễn phí và hỗ trợ tài chính cho người nghèo. Riêng tại Hồ Nam, số tiền ông quyên góp giai đoạn 1980-1995 đã vượt 47 triệu NDT (khoảng 171 tỷ đồng).
Đặc biệt, vào năm 2003, sau khi tự phẫu thuật chữa đục thủy tinh thể, ông khởi xướng chiến dịch "Ánh sáng yêu thương", mổ mắt miễn phí cho người nghèo trên khắp Trung Quốc. Hơn 200.000 người đã được ông giúp khôi phục thị lực.
Câu nói để đời và di sản vĩ đại
Trong một buổi tiệc từ thiện năm 2010, Dư Bành Niên đã gây chấn động khi tuyên bố hiến tặng toàn bộ khối tài sản 93 tỷ đô la Hồng Kông (khoảng 309 nghìn tỷ đồng) cho xã hội thông qua một quỹ ủy thác. Ông lý giải cho quyết định này bằng câu nói đi vào lịch sử: "Một người qua đời mà còn nắm giữ khối tài sản khổng lồ là điều đáng hổ thẹn. Tôi không muốn nhắm mắt trong sự hổ thẹn đó." và "Nếu con cái giỏi hơn tôi, chúng chẳng cần đến số tiền này. Còn nếu kém hơn, để lại chỉ là làm hại chúng."
Năm 2015, Dư Bành Niên trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 93. Ông không để lại một xu cho con cháu, nhưng di sản về lòng nhân ái của ông vẫn còn sống mãi. Hàng trăm nghìn người trên khắp Trung Quốc, từ nông dân nghèo đến bệnh nhân mù lòa, đã lặng lẽ đến tiễn đưa ông. Cho đến hôm nay, trường ông xây vẫn sáng đèn, xe buýt vẫn chạy, và khẩu hiệu "Khôi phục ánh sáng không mất tiền, mau đến tìm Dư Bành Niên" vẫn còn in trên xe y tế lưu động. Người dân Trung Quốc mãi gọi ông là "tỷ phú nhân ái".
